Wat betekenen hybride en elektrische auto’s voor het airco-onderhoud? Eigenlijk weten dat wel: POE- in plaats van PAG-compressorolie. Natuurlijk weten we ook dat je die twee niet mag mengen. En toch gaat het daar nog wel eens mis? Hoe dat kan? We vragen het Joost Bouwmeester van Waeco-leverancier Dometic
We beginnen bij het begin. De wikkelingen van een elektrisch aangedreven compressor zijn gevoelig voor vocht en chemische oplosmiddelen. Het gevaar bestaat dat hun isolatie door inwerking van beide de geest geeft. Dan doet de compressor het niet meer, of erger, door kortsluiting ontstaat gevaar voor de monteur die aan de compressor werkt.
PAG en POE niet mengen (ook geen kleine beetjes)!
Vocht komt vanzelf binnen als het systeem lang geen onderhoud krijgt. Oplosmiddelen treffen we aan in de PAG-compressorolie. Allereerst onderschrijft dit het belang van regelmatig onderhoud, en ten tweede laat het zien dat je vermenging van conventionele compressorolie met een POE-olie voor elektrische auto’s moet voorkomen.
Eerst spoelen
Om die reden hebben serviceapparaten, die zowel EV’s & Hybrides als conventionele auto’s aankunnen, een spoelprogramma. Dat moet de PAG-olie uit het apparaat verwijderen zodat daarna veilig een airco met POE geserviced kan worden. Die spoelfunctie voldoet vaak niet, stelt Dometic. Hoe zit dat?
Minder dan een druppel
Sales Engineer Joost Bouwmeister begint met de SAE J2843H-norm voor R1234yf-serviceapparatuur. “Die schrijft een maximaal toegestane kruisbesmetting van 0,1% van het totale olievolume voor. Voor 150 ml PAG-olie komt dit neer op slechts 0,15 ml. Dat is minder dan een druppel olie!”
Kruisbesmetting is gevaarlijk
“In die wetenschap kun je je voorstellen dat het niet volstaat om gewoon de serviceslangen aan te sluiten en het systeem te spoelen met koudemiddel. Toch is dat de normale gang van zaken bij een aantal servicestations op de markt. In de koudemiddelleidingen, magneetkleppen en serviceslangen zit altijd achtergebleven olie. Die kan leiden tot kruisbesmetting en gevaarlijke blootstelling aan hoogspanning.”
Zuur en sludge
“Daarnaast nemen PAG-oliën snel vocht op. Wat toelaatbaar was voor R134a-aircosystemen is nu een serieus probleem. Dat komt omdat R1234yf veel gevoeliger reageert. De thermochemische stabiliteit van het koudemiddel-oliemengsel is nu eenmaal een kritisch punt voor de betrouwbaarheid van het aircosysteem. En het vormt een risico als er vocht (water) in terechtkomt. Als koudemiddel, olie en water met elkaar reageren, kan dat leiden tot de vorming van zuren of sludge, die het circuit van het aircosysteem beschadigen. Denk bijvoorbeeld aan corrosie van de compressor.”
Vocht is killing
Daarmee zijn we er nog niet: “Een verhoogd vochtgehalte kan de smerende eigenschappen van de olie negatief beïnvloeden. Dit leidt tot een korte levensduur van de airco-onderdelen. Onvoldoende smering is de op één na meest voorkomende oorzaak van compressorschade!”
Vermijd contact met lucht
Daarom raadt Joost Bouwmeister aan om bij onderhoud en reparatie van voertuigaircosystemen kwalitatief hoogwaardige, chemisch en thermisch stabiele double-end-capped olie te gebruiken. “En het is belangrijk dat die wordt opgeslagen in een volledig dampdicht reservoir. De olie moet in het aircosysteem worden ingespoten zonder in contact te komen met de omgevingslucht.”
Hybrideconcept met spoelapparaat
Hoe het dan wel moet? “Met een extra spoelapparaat in het servicestation. Daarin is een vacuüm aanwezig. Het koudemiddel dat nodig is voor het reinigen van de interne componenten van het station wordt een aantal maal onder hoge druk en in wisselende richting door het systeem geleid. Het resultaat: de serviceslangen, magneetkleppen en leidingen voldoen aan SAE J 2099. Dat is de norm voor zuiverheid van het teruggewonnen koudemiddel van R134a- en R1234yf-serviceapparaten.”
Meerprijs € 200 “
Op de ASC-1100 en 5100 na zijn onze Waeco ASC-servicestations er geschikt voor. De software zit er al standaard in, de meerprijs voor de hardware is zo’n € 200. Ook in Waeco-apparaten van acht of negen jaar oud kun je nog achteraf zo’n spoelapparaat in laten bouwen.”
