Bij een deel van de autobedrijven zien klanten op website, pand, receptie en soms ook aan een laadpaal dat ze welkom zijn met hun elektrische aandrijving. Er zijn ook bedrijven met één of meer elektrische auto’s. Soms voor eigen gebruik, soms als leenauto.

In steeds meer werkplaatsen zie je inmiddels dat er geïnvesteerd is in training en tools. Nuttig, want het aantal hybrides en EV’s groeit. En al valt het aantal storingen aan deze voertuigen tot nu toe mee, klanten komen wel steeds vaker met vragen. “Kom ik ver genoeg? Past mijn laadkabel op iedere laadpaal? En komen er straks zoveel EV’s dat ik moet wachten bij de snellader?”

Kortom, de autotechniek verandert, en daarmee verandert de service die automobilisten vragen. Hoe speel je daar als autobedrijf op in? Gelukkig hoef je dat niet allemaal zelf te bedenken. Als het gaat om Informatie, Kennis en Apparatuur (IKA) staan er de nodige hulptroepen klaar. AMT vroeg AA-Equipment, Alliance Automotive, Bosch, Delphi, EDGe Mobility, Galileo, GMTO, KS Tools, Sam-Rodac, Snap-on, Stokvis en Toolspecial wat ze op dit gebied voor het autobedrijf kunnen betekenen.

Kennis

Werken aan hybride en elektrische voertuigen begint natuurlijk met kennis. Zo denkt Jochem Reitsema van Tech360 er ook over. Tech360 is het concept voor training en technische ondersteuning van Alliance Automotive. “We bieden al geruime tijd de Hybrid/EV Pro-training. Dat is een tweedaagse praktijktraining die de meest voorkomende onderhoudshandelingen, reparaties en storingen behandelt.

Autotechnici die ‘m gevolgd hebben, zijn in staat om diagnoses en onderhoudshandelingen uit te voeren aan zowel elektrische als hybride voertuigen.” Die Tech360-training wordt uitgevoerd door GMTO. Wie geen klant is van Alliance Automotive kan daar een vergelijkbare training volgen.

Behalve de praktische kennis en die van de NEN 9140-richtlijn wijst Arjen Woudstra van GMTO op de organisatorische veranderingen die die richtlijn voorschrijft: “Je moet iemand aanstellen als EV-werkverantwoordelijke en die persoon moet daar ook voor opgeleid zijn.”

NEN-personen

EDGe Mobility, een initiatief van Innovam en Autoniveau, noemt ook die organisatorische kant: “Naast kennis en gereedschap is ook de strategie van het autobedrijf belangrijk voor directie en of bedrijfsleiding. De ondernemer zal ook de aanwijzing van werknemers als Voldoende Onderricht Persoon (VOP), Vakbekwaam Persoon (VP) en WerkVerantwoordelijke (WV) moeten vastleggen.” Ah, die termen uit de NEN 9140-norm zagen we eerder voorbijkomen op AMT.nl. 

Voor wie het organisatorische deel en het veiligstellen van voertuigen onder de knie heeft en zich verder wil specialiseren biedt GMTO een vervolg: “We hebben vervolgtrainingen over diagnose en E-voertuigen, laadpalen en accutechniek.”

Trainen bij de ontwikkelaar

Bosch Car Service- en AutoCrew-partners zijn welkom bij Bosch voor hybride en EV-training: “Bosch is ontwikkelaar en leverancier van deze technologieën”, zegt Michiel Frijters. “Wij hebben voor onze conceptpartners meerdere e-mobility-trainingen beschikbaar. In ons trainingscentrum zijn ook diverse elektrische en hybride voertuigen aanwezig.”

De apparatuur

Goed, de kennis is er, dan hebben we het juiste equipment en gereedschap nodig. Heel handig, bij Tech360 krijgen de trainingsdeelnemers die erbij: “Ze ontvangen de gereedschappen die je nodig hebt om veilig aan elektrische voertuigen te kunnen werken.” Namelijk: een hybride multimeter CAT III, elektrisch isolerende handschoenen, een afzetting met 6 palen en 25 meter ketting en een opbergkoffer.

Alleen wat je nodig hebt

Ook voor wie bij GMTO op training gaat, staat een pakket klaar: “GMTO voorziet in een totaalpakket om helemaal klaar te zijn met je garagebedrijf. Heb je bepaalde dingen al geregeld, dan halen we die uit het pakket. Je betaalt alleen voor wat je nodig hebt. In ons pakket zitten alle trainingen om de juiste kwalificaties in huis te halen. Daarnaast voorzien we je van de benodigde equipment. Dat wil zeggen: alleen wat je echt nodig hebt! Geen rubber matten bijvoorbeeld, iedereen weet ondertussen wel dat die niks bijdragen aan de veiligheid.”

Iedereen?

Eh, is dat zo? Het woord is aan EDGe Mobility: “Veilig werken in de werkplaats is belangrijk en daar hoort, naast voldoende onderricht en vakbekwaam personeel, speciaal gereedschap bij. Denk aan een tweepolige spanningsmeter en geïsoleerde handschoenen, maar ook de bekende afzetting met palen en kettingen, een geïsoleerde rubber mat en een veiligheidshaak. Met deze basisuitrusting kan een bedrijf starten met onderhoud aan EV en langzaam uitbreiden naar reparaties en diagnoses.”

Rubber matten

Bij EDGe Mobility dus wel een rubber mat. En het staat daarin niet alleen. Bij Delphi staat de mat (getest op isolatie tot 17.000 V) op de ‘approved tooling list’. Bij KS Tools komen we hem tegen onder de PBM’s. Daar zien we bovendien een beschermtas om ‘m veilig in op te bergen en isolerende laarzen om er extra veilig op te staan.

Iets soortgelijks zien we bij Toolspecial met de Hybride Set Werkplaats Z-6769: “Deze set bevat afzetpaaltjes met een ketting van 25 meter, markerings-/waarschuwingsborden, een geïsoleerde rubber mat en in geval van uiterste nood een geïsoleerde reddingshaak.” Sam Tools geeft uitleg bij de mat: “Houd de werkplek droog. In combinatie met de Sam isolatiemat 420 verklein je zo het vonkgevaar.”

Een EV werkt anders!

Hmm, hoe zit het nou? Arjen Woudstra van GMTO geeft opheldering: “Die rubber mat komt uit de industrie. Een elektricien daar heeft te maken met aarde. Als hij een fasedraad aanraakt en hij staat zelf in contact met aarde, dan gaat er een stroom lopen. Daarom is het wel zo veilig als hij op een isolerende mat staat.Een EV werkt anders. De plus en de min zitten in de auto. En de auto is niet geaard. Hij staat op rubber banden! Dus raak je in zo’n auto met één hand de plus aan en met de andere de min, dan loopt er een stroom door je heen. Of je nou op een rubber mat staat of niet! Het enige voordeel van zo’n mat is dat je zacht valt als je geëlektrocuteerd wordt.”

"Zo'n complete set geïsoleerd gereedschap, heb je dat nodig?"

Vraagtekens bij het aanbod

Toch snapt Woudstra wel waarom die matten worden aangeboden: “De NEN 9140-norm voor veilig werken aan elektrische auto’s bestaat pas sinds 2013. Ik was voorzitter van de commissie die de norm heeft opgesteld. Bij het maken ervan moesten we zoveel mogelijk aansluiten bij de NEN 3140-norm voor de industrie. En veel aanbieders van dit soort gereedschap leveren aan de industrie. Hun aanbod daar bieden ze ook aan voor werkplaatsen die aan NEN 9140 moeten voldoen.”

Hij zet meer vraagtekens bij dat aanbod: “Zo’n complete set geïsoleerd gereedschap, heb je dat nodig?” De vraag stellen is ‘m beantwoorden: “Het eerste wat je doet als je aan hybride of EV-systemen gaat werken, is de auto veiligstellen. Heb je dat gedaan dan is er geen hoogspanning meer. Wat moet je dan nog met geïsoleerd gereedschap?”

En bij schade?

Klinkt logisch. Maar wat nou als je het voertuig niet veilig kán stellen? “Precies! Bij schade bijvoorbeeld. De auto of het accupakket kan zo vervormd zijn dat je de serviceplug niet meer kan bereiken. Dan is het belangrijk om extra veiligheidsmaatregelen te nemen bij het veiligstellen van het voertuig. Daarom bieden wij een apart schadepakket met geïsoleerd gereedschap. Ook adem- en gelaatsbescherming kom je bij ons pas tegen in dat schadepakket.”Daarnaast levert GMTO een basispakket met alles wat nodig is om het voertuig veilig te stellen. Voor wie een stap verder gaat, is er het diagnosepakket: “Dat bevat onder meer een mega-ohmmeter om isolatieweerstanden bij hoge spanning te kunnen meten, en een milli-ohmmeter om de laag-ohmige spoelen van een elektromotor te controleren.”

Diagnosetools

Zijn we er dan wat het gereedschap betreft? Nou nee, je moet auto’s met een elektrische aandrijving natuurlijk ook uit kunnen lezen. “Snap-on-diagnoseapparatuur kan van veel automerken en modellen foutcodes uitlezen, de converterstatus bekijken, net als de status van de verschillende accucellen, maar ook de brandstofmotor in servicemode zetten”, zegt Arnold Vennink namens dat merk.

Ook OEM-Informatie is onmisbaar om op de, door de autofabrikant voorgeschreven wijze, onderhoud, reparaties en diagnose uit te voeren: “Daarvoor bieden wij het Snap-on Informatie Systeem (SIS). Daarin worden onderhoudsschema’s, reparatieprocedures, schema’s en veel voorkomende storingen op motorcodeniveau getoond.”

EV’s heffen

Ten slotte vraagt Stokvis aandacht voor een aspect dat we niet over het hoofd mogen zien: het heffen ven EV’s. “Om hybride en vol-elektrische voertuigen te kunnen onderhouden en het accupakket te kunnen servicen, is het veilig en verantwoord heffen van deze voertuigen nog belangrijker dan bij standaard voertuigen. Door foutief opnemen kan het accupakket forse schade oplopen en praat je al snel over een aanzienlijke kostenpost”, zegt directeur Arian van den Berg. “Als hefbrugspecialist beschikken wij over diverse merken en modellen hefbruggen voor (PH)EV’s.”

Conclusie

Arjen Woudstra van GMTO sluit af met een conclusie: “De wereld verandert en de techniek groeit door. De vraag is: groei jij mee of verzet je je?” Hij adviseert het eerste. En dus: “Loop voorop, zorg dat je de kennis in huis hebt en laat dat je klanten weten.”