Lees verder
Het 5G-netwerk komt eraan. “4G connected people, 5G connects society”, zegt KPN. Mooie kreet. Maar wat maakt 5G nu zo anders dan 4G? En wat gaat 5G betekenen voor de auto? KPN geeft antwoord en we bekijken een beginnetje van de onbegrensde mogelijkheden met eigen ogen.
“Tot nu toe moesten de chauffeur en zijn voertuig op dezelfde plaats zijn. En dat is een probleem”, zegt Martin Kralik. Zijn werkgever, het Tsjechische Roboauto werkt hard aan de oplossing van dat ‘probleem’. In een zaaltje op de Automotive Campus in Helmond toont Kralik wat zijn bedrijf kan. Een collega zit er in een professionele Playseat. Op de drie schermen voor hem kijken we door de voorruit van een Hyundai I30 over de asfaltstrip die voor de Automotive Campus ligt.
Géén computerspel
De collega geeft gas en op de schermen zien we dat de auto rijdt. Halverwege de strip wijkt hij uit voor twee geparkeerde Toyota Priussen. Aan het einde maakt hij een U-bocht door de berm en rijdt weer terug. Bijzonder? Toch wel. Als we door het raam kijken zien we dat de auto daar echt rijdt. Dit is geen computergame, dit is geen simulatie, dit is echt! Kralik noemt het: “Teleoperation.”
Wat is het probleem
Ok, hij heeft gelijk. Met teleoperation hoeven de chauffeur en zijn voertuig niet meer op dezelfde plaats te zijn. Maar eh, waarom was dat eigenlijk een probleem? “In veel situaties brengt een chauffeur een voertuig naar een bepaalde locatie. Daar moet het beladen of ontladen worden. De chauffeur zit ondertussen te wachten. Zit hij niet in de auto, maar op kantoor, dan kan hij ondertussen een ander voertuig besturen.”
“Wij zien teleoperations als een opstapje naar volledig autonoom rijden”, gaat hij verder. “De auto rijdt autonoom over de snelweg en in gebieden waar het te moeilijk wordt voor de kunstmatige intelligentie neemt de teleoperator de besturing op afstand over.” En een stapje verder: “Een virtuele chauffeur in de cloud kan een deel van de dure hard- en software in de auto overbodig maken.”
Geen vertraging
Klinkt goed, maar of die bestuurder op afstand nou virtueel of menselijk is, hij of zij zal de informatie uit het voertuig altijd zonder vertraging binnen moeten krijgen. Als er nu iemand oversteekt en je ziet dat pas over een seconde, dan hoeft het misschien al niet meer.
4G reageert te traag
Op het 4G-netwerk komt de data uit de auto pas na een vertraging (ook wel reactietijd of ‘latency’ genoemd) van minimaal 50 ms bij de bestuurder op afstand aan. Dat klinkt als niet zo veel, maar het maakt het zo goed als onmogelijk om een auto te besturen. “We kunnen met een aantal technische ingrepen de latency op het 4G-netwerk terugbrengen tot 20 ms”, zegt Edwin Bussem namens KPN. “Met 5G wordt dat 1 tot 10 ms. Dat maakt zulke toepassingen mogelijk”, legt hij uit.
Mini netwerkje
De besturing op afstand die Roboauto demonstreert, is dan ook mede mogelijk gemaakt door 5G. Is dat dan al operationeel? Rond de Automotive Campus wel. Tussen Helmond en Neunen staan 6 antennes, die een 5G-netwerkje met de naam Field Lab in de lucht houden.
C-ACC
Testbedrijf TASS (inmiddels overgenomen door Siemens) maakt ook dankbaar gebruik van dit Field Lab. De beide Priussen op de strip zijn van hen. Ze demonstreren de werking van Cooperative Adaptive Cruise Control (C-ACC).
Tegelijk remmen
“Je kent dat wel als platooning”, zegt Igor Passchier van TASS. “Alleen rijdt hier de voorste auto volledig autonoom. De tweede auto heeft alleen een communicatie-unit om de berichten van de eerste auto te ontvangen en een besturingsunit om de auto aan te sturen.” Die berichten komen via het 5G-netwerk met zijn minimale latency. We zien dan ook dat beide auto’s op het eind van de strip precies tegelijkertijd remmen.
Bumper aan bumper
“Met het oog op de menselijke reactietijd is het verstandig om 2 seconden afstand tot je voorganger te houden. Door het drukke verkeer is dat in de praktijk vaak maar 1,2 seconde. Hier hebben we de afstand ingesteld op 0,6 seconde, maar 0,3 seconde kan ook prima”, legt Passchier uit. Juist, dankzij de razendsnelle reactietijd van 5G kunnen we dus straks veel dichter op elkaar rijden, zodat er in dezelfde tijd meer auto’s over een wegvak kunnen. Goed tegen de files.
Onbegrensde mogelijkheden
En zo kan dat 5G-netwerk een grote rol spelen in het verkeer: “Veel verkeerslichtinstallaties, zijn al intelligent”, zegt Twan Hamelynck van KPN. “Ze kunnen dus ook vertellen wanneer het licht van kleur verandert. Zo zie je in je auto wanneer het groen wordt. En als een ambulance een berichtje terugstuurt, kan die het licht op groen zetten. Wel beveiligd natuurlijk, want alleen die ambulance mag dat. Met onze 5G data service hub kan dat binnenkort allemaal.”
Verschillende rollen
Zijn collega Robin Scholten schetst de toekomst: “Niet één partij kan alle data bezitten. Dat staat EU-wetgeving niet toe. Voor veel toepassingen moet je daarom data uit verschillende bronnen combineren en die real time (dus met minimale latency) beschikbaar hebben.” Hij ziet daarin verschillende rollen: “Je hebt partijen nodig die data beschikbaar stellen, partijen die data combineren om er informatie van te maken en partijen die daar weer specifieke toepassingen van maken. Wij als KPN zorgen voor het neutrale netwerk dat al die data razendsnel daar brengt waar die nodig is.”
Sleutelen aan de datastroom
Duidelijk verhaal. Ook helder: in eindeloos veel gevallen zal een auto de bestemming van die data zijn. En wat als het dan ineens net niet lekker werkt? Het 5G-netwerk gaat een belangrijke rol spelen in het autobedrijf.
